Túi mật và ống mật có chức năng gì?
Gan sản xuất ra mật để phân hủy chất béo trong ruột. Mật được chuyển từ gan đến túi mật, nơi lưu trữ và cô đặc mật, trước khi được tiết vào ruột non qua ống mật. Trong khi ăn, túi mật sẽ co bóp và tiết mật cô đặc qua ống mật vào đầu ruột non, ở đó mật có thể phân hủy chất béo trong thức ăn đã được tiêu hóa một phần và loại bỏ bilirubin, chất thải của quá trình phá vỡ tế bào máu.
Sỏi mật là gì?
Do sự mất cân bằng hóa học hoặc thường xuyên thiếu mật trong túi mật, sỏi mật có thể phái triển trong túi mật. Thường do nồng độ cholesterol hoặc các khoáng chất khác trong cơ thể quá cao gây nên, sỏi mật thường là các khối rắn thường được thải ra khỏi cơ thể qua đường phân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sỏi mật có thể quá lớn không thể thoát ra khỏi túi mật, hoặc chúng có thể bị kẹt trong ống mật, gây tắc ống mật. Khi có sự tích tụ sỏi mật trong túi mật hoặc tắc ống mật, sỏi mật có thể gây sưng ở các cơ quan tương ứng. Các yếu tố làm hình thành sỏi mật bao gồm:
- Nguyên nhân di truyền
- Béo phì
- Giảm cân nhanh
- Mang thai
- Thuốc hạ cholesterol
Triệu chứng của sỏi mật là gì?
Sỏi mật thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi có sự tắc nghẽn lưu chuyển mật, hoặc có quá nhiều sỏi mật tích tụ trong túi mật, hoặc tắc ống mật. Khi đó, triệu chứng bao gồm:
- Đau dai dẳng, dữ dội ở vùng bụng trên bên phải có thể lan ra sau lưng và giữa các bả vai
- Buồn nôn
- Nôn
- Đầy hơi
- Vàng da (vàng da và mắt)
Sỏi mật có thể dẫn đến:
- Sưng túi mật (viêm túi mật)
- Sưng ống mật (viêm ống mật)
- Sưng tuyến tụy (viêm tuyến tụy)
Điều trị sỏi mật như thế nào?
Có thể loại bỏ sỏi mật bằng phương pháp nội soi ổ bụng (thủ thuật phẫu thuật xâm lấn tối thiểu), một dụng cụ chuyên dụng được đưa vào túi mật qua một đường rạch nhỏ trên bụng. Sau đó sỏi được lấy ra bằng những dụng cụ chuyên dụng này.
Phương pháp thông thường hơn là cắt bỏ toàn bộ túi mật bằng nội soi ổ bụng để phòng tránh sỏi mật phát triển lại. Con người vẫn có thể sống mà không cần túi mật. Cắt bỏ túi mật cũng là phương pháp điều trị phổ biến cho những người bị sưng túi mật do sỏi mật. Khi sưng túi mật không được điều trị, túi mật có thể bị hoại tử hoặc vỡ. Mặc dù hiếm gặp, nhưng vỡ túi mật do viêm túi mật và sỏi mật có nguy cơ gây tử vong là 30%.