Đái tháo đường (hay còn gọi là tiểu đường), là một bệnh mạn tính có đặc trưng là lượng đường glucose trong máu tăng cao. Bệnh phát sinh từ các vấn đề với việc sản xuất, hoạt động của insulin, hoặc cả hai. Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
Các loại bệnh tiểu đường
Có 3 loại tiểu đường chính:
Tiểu đường tuýp 1: Là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy
Tiểu đường tuýp 2: Dạng phổ biến nhất, liên quan đến việc cơ thể sử dụng insulin không hiệu quả, thường do các yếu tố lối sống và di truyền
Tiểu đường thai kỳ: Xảy ra trong thời gian mang thai và thường biến mất sau khi sinh, mặc dù nó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 sau này
Các triệu chứng của bệnh tiểu đường là gì?
Các triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể phát triển nhanh chóng, nhưng ở bệnh tiểu đường tuýp 2, các triệu chứng có thể xuất hiện dần dần hoặc thậm chí không có. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
Khát nước nhiều và đi tiểu thường xuyên
Cảm giác cực kỳ đói
Sụt cân không rõ nguyên nhân (phổ biến hơn ở tuýp 1)
Mệt mỏi
Nhìn mờ
Vết loét lâu lành hoặc nhiễm trùng thường xuyên
Cảm giác ngứa ran hoặc tê ở tay hoặc chân (tuýp 2)
Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường là gì?
Nguyên nhân chính xác của bệnh tiểu đường khác nhau tùy theo loại:
Tiểu đường tuýp 1 chủ yếu do phản ứng tự miễn dịch phá hủy các tế bào beta sản xuất insulin của tuyến tụy.
Tiểu đường tuýp 2 là kết quả của sự kết hợp giữa di truyền và các yếu tố lối sống, như chế độ ăn uống kém, thiếu hoạt động thể chất và béo phì.
Tiểu đường thai kỳ là do sự thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ khiến các tế bào của cơ thể kém nhạy với insulin.
Ai có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn?
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là bệnh tiểu đường tuýp 2 phổ biến nhất. Dưới đây là các yếu tố nguy cơ chính:
Tuổi tác: Nguy cơ tăng lên khi bạn già đi, đặc biệt là sau tuổi 45. Tuy nhiên, bệnh tiểu đường tuýp 2 cũng ngày càng được thấy ở những người trẻ tuổi, bao gồm cả thanh thiếu niên.
Cân nặng: Thừa cân hoặc béo phì là yếu tố nguy cơ chính của bệnh tiểu đường tuýp 2. Lượng mỡ thừa trong cơ thể, đặc biệt nếu được tích trữ ở vùng bụng, có thể làm tăng sức đề kháng của cơ thể đối với hormone insulin.
Tiền sử gia đình: Có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh tiểu đường sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ.
Sắc tộc: Người thuộc một số dân tộc nhất định, bao gồm người gốc Phi, Caribe, Nam Á, Tây Ban Nha và người Mỹ bản địa, có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 hơn.
Không hoạt động thể chất: Lối sống ít vận động góp phần gây béo phì và tiểu đường tuýp 2. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp kiểm soát cân nặng, sử dụng glucose làm năng lượng và làm cho các tế bào nhạy cảm hơn với insulin.
Tiểu đường thai kỳ: Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ trong thời gian mang thai có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 sau này.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Phụ nữ mắc PCOS có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn.
Huyết áp cao và mức cholesterol bất thường: Những tình trạng này thường đi kèm với bệnh tiểu đường tuýp 2 và có thể làm tăng nguy cơ hơn nữa.
Không dung nạp glucose hoặc đường huyết lúc đói bị suy giảm: Đây là những tình trạng trung gian giữa cân bằng glucose bình thường và bệnh tiểu đường, còn được gọi là tiền tiểu đường, làm tăng đáng kể nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường tuýp 2.
Các biến chứng và bệnh liên quan của bệnh tiểu đường là gì?
Các biến chứng lâu dài của bệnh tiểu đường phát triển dần dần và có thể đe dọa đến tính mạng:
Bệnh tim mạch, bao gồm đau tim, đột quỵ và cao huyết áp
Tổn thương thần kinh
Tổn thương thận
Tổn thương mắt có thể dẫn đến mù lòa
Tổn thương bàn chân, có khả năng dẫn đến loét, nhiễm trùng và có thể phải cắt cụt
Các bệnh về da, bao gồm nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm
Suy giảm thính lực
Bệnh Alzheimer (phổ biến hơn ở bệnh tiểu đường tuýp 2)
Những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao bị suy thận, còn được gọi là bệnh thận do tiểu đường. Tình trạng này là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh tiểu đường, xảy ra do tổn thương lâu dài đối với các mạch máu nhỏ trong thận. Theo thời gian, khả năng lọc chất thải từ máu của thận suy giảm, có thể dẫn đến suy thận.
Người mắc bệnh tiểu đường nên theo dõi chức năng thận thường xuyên thông qua xét nghiệm máu và nước tiểu để phát hiện sớm các dấu hiệu tổn thương, cho phép can thiệp kịp thời để ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự tiến triển thành suy thận.
Làm thế nào để phòng ngừa bệnh tiểu đường?
Có thể phòng ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2 bằng cách thay đổi lối sống:
Duy trì cân nặng hợp lý
Tập thể dục thường xuyên
Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt
Tránh ăn quá nhiều đường và chất béo bão hòa
Thường xuyên theo dõi lượng đường trong máu nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ
Bệnh tiểu đường tuýp 1 không thể ngăn ngừa được do bản chất tự miễn của nó.
Bạn có thể thắc mắc liệu nam giới có trải qua những thay đổi hormone liên quan đến lão hóa như phụ nữ hay không, và nếu có, những thay đổi này có tác động như thế nào đến họ? Hãy đọc tiếp bài viết để hiểu thêm.
Mất cân bằng hormon có thể ảnh hưởng mọi thứ từ tâm trạng cho đến cảm giác ngon miệng của bạn. Đọc hướng dẫn của chúng tôi về mọi thứ bạn cần biết về hormone.
Tình trạng giảm testosterone có phải là điều mà chỉ đàn ông cao tuổi mới trải nghiệm? Bác sĩ Edwin Chng, giám đốc y khoa tại Parkway Shenton, giải thích về tình trạng này, các triệu chứng, và các lựa chọn điều trị sẵn có.
Chúng ta đã được nghe quá nhiều lần rằng thừa cân hoặc béo phì là không tốt, nhưng bạn có biết mức độ nguy hại của béo phì đối với sức khỏe của bạn không?