Chụp X-quang tuyến vú

Chụp X-quang tuyến vú là gì?

Chụp X-quang tuyến vú là công cụ tầm soát dùng một loại máy đặc biệt để chụp ảnh X-quang vú. Chụp X-quang tuyến vú có thể phát hiện:

• U ung thư không thể sờ thấy bằng tay
• Cục u ở vú chưa phải là ung thư, nhưng có thể phát triển thành u ung thư.

Chụp X-quang tuyến vú hiện đang là một trong những công cụ sàng lọc ung thư vú đáng tin cậy nhất. Chụp X-quang tuyến vú định kỳ có thể giúp phát hiện sớm ung thư vú, từ đó, tạo điều kiện cho việc điều trị sớm.

Các loại chụp X-quang tuyến vú

Nhìn chung, có 2 loại chụp X-quang tuyến vú:

Chụp X-quang tuyến vú tiêu chuẩn

Quá trình kiểm tra này chụp 2 ảnh X-quang tiêu chuẩn của mỗi bên vú — một từ trên xuống và một từ bên này sang bên kia.

Chụp X-quang tuyến vú 3D (chụp X-quang cắt lớp tuyến vú)

Chụp X-quang tuyến vú 3D hoặc chụp X-quang cắt lớp tuyến vú dùng X-quang liều thấp chụp ảnh vú dưới dạng nhiều lớp mỏng và các ảnh này có thể được tái tạo thành hình ảnh 3D.

Nếu mô vú dày đặc, chụp X-quang tuyến vú 3D có thể giúp xác định các tổn thương ở vú không thể quan sát được khi chụp X-quang tuyến vú tiêu chuẩn.

Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định loại hình chụp X-quang tuyến vú phù hợp nhất với nhu cầu của bạn.

Tại sao cần chụp X-quang tuyến vú?

Nếu bạn 40 – 49 tuổi, bạn nên đi chụp X-quang tuyến vú định kỳ mỗi năm một lần, theo khuyến cáo của Bộ Y tế Singapore. Nếu bạn từ 50 tuổi trở lên, bạn nên chụp X-quang tuyến vú 2 năm một lần.

Đặc biệt, bạn nên đi chụp X-quang tuyến vú nếu bạn:

• Nhận thấy có cục u ở vú
• Nghi ngờ bạn có thể bị ung thư vú*
• Có tiền sử gia đình bị ung thư vú

Chụp X-quang tuyến vú định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các bệnh lý y khoa như ung thư vú trước khi bệnh tiến triển nặng hơn. Việc phát hiện sớm có thể cải thiện đáng kể phương án điều trị và tỷ lệ phục hồi.

*Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi xếp lịch chụp X-quang tuyến vú.

Ai không nên chụp X-quang tuyến vú?

Bạn không nên chụp X-quang tuyến vú nếu bạn:

• Đang mang thai
• Dưới 40 tuổi
• Đang cho con bú – hãy đợi cho đến sau 6 tháng kể từ lần cuối bạn cho con bú

Nếu bạn cấy ghép vú, bạn sẽ cần liên hệ bác sĩ để được tư vấn thêm.

Các nguy cơ và biến chứng của chụp X-quang tuyến vú là gì?

Chụp X-quang tuyến vú là quy trình tầm soát định kỳ có nguy cơ rất thấp. Tuy nhiên, một số nguy cơ hoặc biến chứng vẫn có thể phát sinh, chẳng hạn như:

• Phơi nhiễm phóng xạ mức độ thấp
• Tình trạng đau hoặc khó chịu tạm thời trong quá trình kiểm tra
• Kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả

Chuẩn bị cho chụp X-quang tuyến vú như thế nào?

Thời điểm tốt nhất để lên lịch chụp X-quang tuyến vú là 1 tuần sau khi kinh nguyệt bắt đầu. Các triệu chứng tiền kinh nguyệt như nhạy cảm đau ở vú có thể khiến quá trình chụp trở nên khó chịu hơn.

Vào ngày chụp X-quang tuyến vú, bạn nên:

• Mang theo mọi kết quả chụp X-quang tuyến vú trước đây
• Tránh bôi sản phẩm khử mùi, kem dưỡng hoặc sản phẩm chăm sóc da lên vú, cổ hoặc nách
• Mặc trang phục thoải mái gồm hai phần trên và dưới vì bạn sẽ cần cởi bỏ phần trên để kiểm tra

Điều gì sẽ xảy ra khi chụp X-quang tuyến vú?

Quá trình kiểm tra sẽ được thực hiện bởi nữ kỹ thuật viên X-quang trong phòng chụp X-quang tuyến vú. Nữ kỹ thuật viên sẽ giải thích ngắn gọn về quá trình kiểm tra và yêu cầu bạn hoàn thành một bảng câu hỏi.

Thời gian ước tính

Quá trình chụp X-quang tuyến vú thường kéo dài từ 20 – 30 phút.

Trước khi kiểm tra

Bạn sẽ được yêu cầu:

• Cởi trang phục phần từ thắt lưng trở lên
• Thay áo choàng và mặc cho đến khi bắt đầu kiểm tra

Trong khi kiểm tra

Vú của bạn sẽ được đặt giữa 2 tấm phẳng và ép lại trong vài giây, lần lượt từng bên vú một. Cho kỹ thuật viên X-quang biết nếu bạn cảm thấy đau hoặc khó chịu bất thường.

Sau khi kiểm tra

Bạn sẽ nhận được kết quả cùng ảnh chụp X-quang tuyến vú trong vòng 2 – 3 ngày làm việc.

Nếu nhận được kết quả bình thường, bạn nên:

• Tiến hành tự kiểm tra vú hàng tháng, tốt nhất là vào một tuần sau thời điểm bắt đầu kỳ kinh nguyệt gần nhất.
• Lên lịch cho lần chụp X-quang tuyến vú tiếp theo trong vòng 1 – 2 năm.

Nếu kết quả chỉ định cần phải đánh giá thêm, bạn nên sắp xếp có một buổi đánh giá theo dõi để bác sĩ có thể:

• Yêu cầu chụp X-quang tuyến vú lần nữa để quan sát vú thêm
• Tiến hành siêu âm vú
• Thực hiện sinh thiết nhằm lấy mẫu mô để phân tích thêm

Chăm sóc và phục hồi sau khi chụp X-quang tuyến vú

Không cần chăm sóc đặc biệt sau khi kiểm tra và bạn có thể tiếp tục các hoạt động hàng ngày một cách bình thường.