Mặc dù đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ ba ở Singapore, nhưng vẫn có rất nhiều lầm tưởng xoay quanh tình trạng này. Nắm rõ những sự thật về đột quỵ có thể giúp bạn ứng phó một cách nhanh chóng và phù hợp khi biến cố này xảy ra.
LẦM TƯỞNG: Đột quỵ chỉ xảy ra ở người cao tuổi
SỰ THẬT: Đột quỵ có thể tấn công bất kỳ ai ở bất kỳ độ tuổi nào. Mặc dù đúng là tuổi càng cao thì nguy cơ đột quỵ càng tăng, nhưng việc cho rằng đột quỵ không thể xảy ra ở người trẻ tuổi và việc bỏ qua các triệu chứng khi chúng xuất hiện là hết sức nguy hiểm. Ngoài ra, điều quan trọng là phải lưu ý về các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao và béo phì, đồng thời áp dụng những thay đổi phù hợp về lối sống như tập luyện đúng cách và ăn uống hợp lý.
LẦM TƯỞNG: Đột quỵ xảy ra ở tim
SỰ THẬT: Đột quỵ xảy ra ở não. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu tới một phần của não bộ thông qua mạch máu (động mạch) bị gián đoạn đột ngột hoặc sụt giảm nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng mô não nhận được ít ôxy và dưỡng chất hơn. Điều này khiến các tế bào não chết đi và có thể gây tổn thương hoặc khuyết tật vĩnh viễn, tùy thuộc vào phần não bị ảnh hưởng.
LẦM TƯỞNG: Đột quỵ nhẹ không cần chăm sóc y tế
SỰ THẬT: Mọi cơn đột quỵ, dù nhẹ đến đâu, cũng cần được chăm sóc y tế tức thì. Một số người có thể có thiếu máu não thoáng qua (TIA), khi nguồn cung cấp máu cho não bị gián đoạn tạm thời do một cục máu đông thoáng qua (tạm thời). Tình trạng này gây ra một “cơn đột quỵ nhỏ”, trong đó các triệu chứng diễn ra nhanh và chỉ kéo dài trong khoảng thời gian tương đối ngắn. Những người có TIA cần xem đây là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng và phải lập tức tìm kiếm hỗ trợ y tế để phòng ngừa đột quỵ nặng trong tương lai.
LẦM TƯỞNG: Đột quỵ không bao giờ xảy ra ở trẻ sơ sinh
SỰ THẬT: Đột quỵ có thể tấn công bất cứ ai, bao gồm cả trẻ sơ sinh. Ở những bệnh nhân nhỏ tuổi hơn, đột quỵ có thể xảy ra do bệnh tim bẩm sinh hoặc do bệnh tự miễn khi hội chứng này dẫn đến các bất thường về đông máu.
LẦM TƯỞNG: Đau đầu dữ dội là dấu hiệu của đột quỵ
SỰ THẬT: Đau đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân và thường không phải là dấu hiệu của đột quỵ. Tuy nhiên, một số cơn đột quỵ có thể dẫn đến đau đầu đột ngột và dữ dội. Một cơn đột quỵ đủ nặng để gây đau đầu sẽ luôn có đủ khả năng gây ra các triệu chứng khác. Đau đầu do chảy máu đột ngột là một tình trạng nặng, có các triệu chứng kèm theo như buồn nôn, nôn nhẹ và nhạy cảm đột ngột với ánh sáng.
LẦM TƯỞNG: Không thể phòng ngừa đột quỵ
SỰ THẬT: Có thể kiểm soát nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ bằng cách thay đổi lối sống hoặc sử dụng thuốc điều trị. Kiểm soát tình trạng huyết áp cao, nồng độ cholesterol trong máu cao, bệnh tim và bệnh đái tháo đường đều là những cách giúp làm giảm nguy cơ đột quỵ. Các biện pháp phòng ngừa khác bao gồm không hút thuốc, hạn chế sử dụng đồ uống có cồn và kiểm soát cân nặng.
Thông tin được đóng góp bởi Bs. Ho King Hee, bác sĩ chuyên khoa thần kinh, Bệnh viện Gleneagles.
Tài liệu tham khảo
- Ministry of Health, Principal Causes of Death, Retrieved 2016 https://www.moh.gov.sg/content/moh_web/home/statistics/Health_Facts_Singapore/Principal_Causes_of_Death.html
- BMJ. 15 Feb 1992; 304(6824): 405 – 412. Medical Research Council trial of treatment of hypertension in older adults: principal results. MRC Working Party
- Cillessen J. P., Kappelle L. J., van Sweiten J. C., Algra A., van Gijn J. Does cerebral infarction after a previous warning occur in the same vascular territory. Stroke 1993, 24:351-4, Johnston S. C., Gress D. R., Browner W. S., Sidney S. Short-term prognosis after emergency department diagnosis of TIA. JAMA 2000, 284:2901 – 6
- Rothwell P. M., Giles M. F., Chandratheva A., et al. Effect of urgent treatment of transient ischaemic attack and minor stroke on early recurrent stroke (EXPRESS study): a prospective population-based sequential comparison. Lancet 2007, 370(9596):1432 – 42