Điều trị nhịp tim không đều (rối loạn nhịp tim)

Điều trị nhịp tim không đều là gì?

Điều trị nhịp tim không đều nhằm mục đích điều trị rối loạn nhịp tim, là tình trạng tim đập:

• Quá chậm (dưới 50 nhịp mỗi phút)
• Quá nhanh (trên 100 nhịp mỗi phút)
• Với nhịp độ bất thường

Có một số loại rối loạn nhịp tim. Trong những bệnh lý này, rung nhĩ (còn được gọi là AF hoặc AFib) là loại rối loạn nhịp tim phổ biến nhất, với xu hướng ảnh hưởng đến những người từ 60 tuổi trở lên.

Tùy thuộc vào độ tuổi, sức khỏe tim mạch tổng thể và bất kỳ nguyên nhân bệnh nền nào gây rối loạn nhịp tim, điều trị của bạn có thể bao gồm một hoặc nhiều phương pháp sau đây:

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Thay đổi thói quen sinh hoạt có thể cải thiện sức khỏe tim mạch tổng thể và kiểm soát các bệnh nền khác như huyết áp cao và bệnh tim.

Các thay đổi về thói quen sinh hoạt này bao gồm:

• Tập thể dục thường xuyên.
• Ăn thức ăn bổ dưỡng cho tim.
• Tránh sử dụng nicotine, rượu bia, caffeine, thực phẩm chức năng và thảo dược.
• Kiểm soát huyết áp và lượng đường trong máu.
• Duy trì cân nặng có lợi cho sức khỏe cũng giúp kiểm soát các triệu chứng của rung nhĩ và tăng cường hiệu quả của triệt đốt bằng ống thông.
• Kiểm soát căng thẳng và rối loạn giấc ngủ.

Thuốc điều trị

Để khôi phục nhịp tim bình thường và ngăn ngừa tái phát rối loạn nhịp tim, thuốc chống loạn nhịp có thể được dùng để:

• Làm chậm sự dẫn truyền xung điện
• Ức chế việc phát xung của mô tạo nhịp bất thường

Các loại thuốc khác như thuốc làm loãng máu, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chẹn beta hoặc thuốc chống đông máu cũng có thể được chỉ định để giảm huyết áp và giảm nguy cơ cục máu đông và đột quỵ.

Chuyển nhịp

Chuyển nhịp nhằm chuyển đổi nhịp tim nhanh bất thường thành nhịp bình thường. Có 2 dạng chuyển nhịp:

1. Chuyển nhịp bằng hóa chất bằng cách sử dụng thuốc.
2. Sốc điện chuyển nhịp đồng bộ, sử dụng sốc điện được truyền qua các điện cực đến tim. Phương pháp này mất ít thời gian hơn so với chuyển nhịp bằng hóa chất.

Thường cần thêm các thủ thuật khác để duy trì nhịp tim bình thường.

Triệt đốt bằng ống thông

Triệt đốt bằng ống thông là một thủ thuật không cần phẫu thuật để đốt (loại bỏ) vùng bị ảnh hưởng của tim.

Đây là loại điều trị nhịp tim không đều phổ biến nhất cho rung nhĩ. Đây cũng là một lựa chọn để điều trị rung thất và cho những người có nguy cơ ngừng tim đột ngột.

Triệt đốt bằng ống thông được khuyến cáo khi không thể kiểm soát được rối loạn nhịp tim bằng thuốc hoặc chuyển nhịp.

Cấy máy tạo nhịp tim

Nếu rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, bạn có thể cần máy tạo nhịp tim vĩnh viễn. Máy tạo nhịp tim hoạt động bằng cách liên tục theo dõi nhịp tim. Nếu có nhịp tim bất thường, máy tạo nhịp tim sẽ phát ra xung điện để đặt tim trở lại về nhịp tim bình thường.

Máy tạo nhịp tim có thể được khuyến cáo cho những người đã hoặc đang có nguy cơ bị ngừng tim.

Cấy ghép máy khử rung tim (ICD)

Nếu rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, bạn có thể cần máy khử rung tim cấy ghép (ICD). ICD là một thiết bị nhỏ chạy bằng pin.

Thiết bị này nhỏ hơn một bộ bài và chứa một máy tính nhỏ để theo dõi nhịp tim và tạo sốc điện nhỏ khi cần thiết để điều chỉnh bất kỳ vấn đề nào về điện tim

ICD có thể thực hiện chuyển nhịp, khử rung và tạo nhịp tim.

Sử dụng ICD không chữa được bệnh tim, nhưng có thể làm giảm nguy cơ ngừng tim. ICD là phương pháp điều trị ưu tiên cho bệnh nhân có nguy cơ đột tử do tim vì:

• Rung thất, trong đó xung điện của tim nhanh và hỗn loạn. Điều này làm cho buồng dưới của tim rung động không hiệu quả thay vì bơm máu đến cơ thể.
• Nhịp nhanh thất, là tình trạng nhịp tim nhanh và bất thường. Điều này không cho phép buồng dưới của tim được đổ đầy và co bóp hiệu quả, khiến cho việc bơm đủ máu đến cơ thể trở nên khó khăn.

Triệt đốt bằng phẫu thuật

Triệt đốt bằng phẫu thuật, còn được gọi là thủ thuật Maze, là một loại đại phẫu được thực hiện trong khi gây mê toàn thân. Phương pháp phẫu thuật thường chỉ được thực hiện khi tất cả phương pháp điều trị khác đều không thành công.

Trong khi phẫu thuật:

• Các vết mổ nhỏ, sóng vô tuyến, đóng băng hoặc năng lượng siêu âm được sử dụng để tạo ra mô sẹo trong cơ tim.
• Mô sẹo này không thực hiện hoạt động điện nên các tín hiệu điện bất thường gây loạn nhịp bị chặn lại.
• Mô sẹo sẽ dẫn hướng các tín hiệu điện qua một đường dẫn có kiểm soát (mê cung) xuống buồng dưới của tim (tâm thất).

Thủ thuật Maze có thể được thực hiện thông qua các vết rạch nhỏ ở ngực hoặc thực hiện như phẫu thuật tim hở.

Nếu bạn đang thực hiện phẫu thuật tim (ví dụ: bắc cầu động mạch vành hoặc sửa chữa hoặc thay thế van), bác sĩ phẫu thuật có thể khuyến cáo triệt đốt bằng phẫu thuật như một thủ thuật đồng thời.

Tại sao bạn cần điều trị nhịp tim không đều?

Mục đích của điều trị nhịp tim không đều là:

• Khôi phục nhịp tim bình thường nếu có thể
• Giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và bệnh tim
• Khôi phục chất lượng cuộc sống

Bác sĩ có thể khuyến nghị điều trị nhịp tim không đều nếu:

• Các triệu chứng ở mức độ nặng
• Rối loạn nhịp tim rất không đều
• Rối loạn nhịp tim là do tim yếu hoặc bị tổn thương
• Tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ và suy tim

Triệt đốt bằng ống thông và rung nhĩ

Các nghiên cứu chỉ ra rằng triệt đốt rung nhĩ bằng ống thông đã cải thiện thành công tình trạng này với tỷ lệ 95 - 98%, ngay cả sau khi ngừng thuốc.

Các nghiên cứu lâm sàng cũng đã chứng minh rằng triệt đốt bằng ống thông:

• Có hiệu quả hơn trong việc khôi phục và duy trì nhịp tim bình thường so với dùng thuốc. Điều này giúp giảm yêu cầu điều trị suốt đời và các tác dụng phụ liên quan đến thuốc.
• Có thể cải thiện chức năng tim.

Các nguy cơ và biến chứng của điều trị nhịp tim không đều là gì?

Tùy thuộc vào loại điều trị, tác dụng phụ của điều trị rối loạn nhịp tim có thể bao gồm:

• Tiêu chảy
• Buồn nôn hoặc nôn
• Hạ huyết áp
• Suy tim
• Run rẩy
• Đau đầu
• Trầm cảm
• Co giật

Khi chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh lý của bạn, bạn và bác sĩ phải xem xét các lợi ích tiềm ẩn và rủi ro liên quan.

Làm thế nào để chuẩn bị cho việc điều trị nhịp tim không đều?

Trước khi khuyến cáo điều trị nhịp tim không đều, bác sĩ sẽ xem lại bệnh sử của bạn, yêu cầu xét nghiệm và giải thích các nguy cơ và lợi ích của việc điều trị.

Sau khi quyết định phương pháp, bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về cách chuẩn bị.

Nếu bạn sắp được thực hiện một thủ thuật y tế, bạn cần phải nhịn ăn trước đó.

Lưu ý: Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng thảo dược nào, bạn cần thông báo cho bác sĩ. Bạn có thể cần điều chỉnh hoặc ngừng dùng một số thuốc trước thủ thuật (ví dụ như aspirin, thuốc làm loãng máu).

Nếu bạn đã có thiết bị tim được cấy ghép, ví dụ như máy tạo nhịp tim hoặc máy khử rung tim-chuyển nhịp cấy ghép, hãy nói với bác sĩ để xem bạn có cần thực hiện bất kỳ biện pháp phòng ngừa bổ sung nào không.

Điều gì sẽ xảy ra trong điều trị nhịp tim không đều?

Thủ thuật phổ biến nhất để điều trị nhịp tim không đều do rung nhĩ là triệt đốt bằng ống thông.

Thời gian ước tính

Triệt đốt bằng ống thông mất khoảng 3 – 6 giờ. Các thủ thuật phức tạp có thể mất nhiều thời gian hơn một chút.

Trước thủ thuật

Trong quá trình triệt đốt rung nhĩ bằng ống thông, bác sĩ sẽ đặt một đường truyền tĩnh mạch vào cẳng tay hoặc bàn tay và bạn sẽ được tiêm thuốc an thần để giúp bạn thư giãn.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Sau khi thuốc an thần có tác dụng, bác sĩ sẽ:

• Gây tê một khu vực nhỏ gần khu vực đưa ống thông vào, thường là tĩnh mạch trên háng, cổ hoặc vai.
• Đặt kim vào tĩnh mạch và luồn một ống (vỏ) qua kim.
• Cẩn thận luồn ống thông mảnh với các điện cực qua vỏ và dẫn hướng ống đến một số vị trí trong tim.
• Xác định vị trí chính xác trong tim gây ra nhịp tim bất thường thông qua hệ thống lập bản đồ 3D.
• Loại bỏ phần bị tổn thương thông qua quá trình đốt nóng (đốt bằng nhiệt cao tần) hoặc đóng băng (áp lạnh).

Bạn có thể cảm thấy một chút khó chịu trong quá trình thực hiện thủ thuật. Nếu bạn bị đau hoặc khó thở ở bất kỳ dạng nào, hãy cho bác sĩ biết.

Chăm sóc và phục hồi sau khi điều trị nhịp tim không đều

Sau khi điều trị, rối loạn Nhịp tim có thể tái phát, đặc biệt nếu bạn:

• Cao tuổi
• Có các bệnh tim khác
• Bị huyết áp cao
• Có tiền sử rung nhĩ khó điều trị

Khoảng 3 tháng sau khi thực hiện thủ thuật, bạn có thể sẽ được hẹn khám theo dõi với bác sĩ của mình.

Nếu có rung nhĩ tái phát, lúc này bạn có thể kiểm soát bằng thuốc. Một số người có thể thực hiện thêm thủ thuật triệt đốt. Nếu bạn tiếp tục có vấn đề về nhịp tim, bác sĩ có thể khuyến cáo dùng máy tạo nhịp tim vĩnh viễn.