Phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu là gì?
Phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu sử dụng các vết mổ nhỏ ở ngực và dụng cụ nội soi lồng ngực để tiếp cận tim. Ngược lại, các phẫu thuật tim truyền thống sử dụng một vết cắt lớn ở ngực để chia đôi xương ức (còn gọi là mở xương ức) để tiếp cận tim.
Khi các kỹ thuật và công nghệ phẫu thuật tim ngày càng được cải thiện, nhiều tình trạng có thể được điều trị bằng phẫu thuật xâm lấn tối thiểu hoặc phẫu thuật nội soi. Kỹ thuật này có thể giúp giảm đau, sẹo và tăng cường phục hồi trong khi vẫn duy trì sự an toàn và hiệu quả.
Phẫu thuật tim ở tuổi 80: Tại sao ông Chua chọn phẫu thuật bắc cầu qua lỗ khóa
Các phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu nào có sẵn tại bệnh viện của chúng tôi?
Ví dụ bao gồm:
- Phẫu thuật sửa chữa hoặc thay thế van hai lá xâm lấn tối thiểu, có thể làm giảm các triệu chứng hở van hai lá hoặc hẹp van hai lá và ngăn ngừa nhập viện do suy tim, có thể được thực hiện thông qua một vết mở xương ức nhỏ hoặc mở lồng ngực trước
- Phẫu thuật thay van động mạch chủ xâm lấn tối thiểu, điều trị hẹp hoặc hở van động mạch chủ, giảm triệu chứng và bảo tồn chức năng cơ tim của bạn.
- Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (MIDCAB), có thể là một thủ thuật lai kết hợp với đặt stent. Thủ thuật phẫu thuật này bắc cầu các động mạch tim bị tắc nghẽn để phục hồi lưu lượng máu bình thường đến cơ tim.
- Các bệnh tim bẩm sinh như thông liên nhĩ (ASD) và thông liên thất (VSD) cũng có thể được sửa chữa thông qua các vết mổ ở bên cạnh, tránh việc mở xương ức truyền thống.
So với phẫu thuật tim mở, lợi ích của MICS bao gồm:
- Phục hồi nhanh hơn
- Ít đau và sẹo hơn
- Giảm chấn thương thể chất và tâm lý
- Thẩm mỹ tốt hơn
- Khả năng trở lại hầu hết các hoạt động bình thường nhanh hơn (thường trong vòng 2 – 4 tuần)
- Xuất viện sớm hơn (thường trong 3 – 4 ngày)
Ai không nên phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu
Không phải ai cũng là ứng cử viên phù hợp cho phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu. Nói chung, phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu không được khuyến cáo cho những người đã từng phẫu thuật tim trước đó.
Để xác định xem bạn có phải là ứng cử viên cho phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu hay không, bác sĩ của bạn có thể sẽ:
Bác sĩ và đội ngũ điều trị của bạn sẽ làm việc với bạn để xác định lựa chọn tốt nhất để điều trị tình trạng của bạn.
Các rủi ro và biến chứng của phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu là gì?
Phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu mang lại những rủi ro tương tự như phẫu thuật tim mở. Chúng bao gồm:
Nếu bác sĩ phẫu thuật của bạn cho rằng việc tiếp tục phương pháp phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu không an toàn, thủ thuật của bạn có thể cần phải được chuyển sang phẫu thuật tim mở.
Chuẩn bị cho phẫu thuật tim mạch xâm lấn tối thiểu như thế nào?
Trước khi phẫu thuật, bác sĩ của bạn sẽ:
- Hướng dẫn bạn về các quy trình phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu
- Giải thích các rủi ro tiềm ẩn
- Thảo luận về bất kỳ lo ngại nào bạn có thể có
- Nói về bất kỳ chỉ thị trước hoặc thông tin khác cần xem xét trước khi phẫu thuật của bạn
Bạn có thể cần phải cạo lông ở các vùng (thường là quanh ngực) nơi thủ thuật sẽ diễn ra. Da của bạn có thể được rửa bằng xà phòng đặc biệt để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Trước khi nhập viện để phẫu thuật, hãy nói chuyện với gia đình về việc nằm viện của bạn và thảo luận về sự giúp đỡ mà bạn có thể cần khi trở về nhà. Bác sĩ và đội ngũ điều trị của bạn sẽ đưa ra hướng dẫn để bạn tuân thủ trong quá trình phục hồi khi trở về nhà.
Thức ăn và thuốc men
Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về:
- Khi nào bạn nên ngừng ăn hoặc uống vào đêm trước phẫu thuật
- Khi nào bạn có thể dùng các loại thuốc thông thường của mình và liệu bạn có thể dùng chúng trước khi phẫu thuật hay không
- Thuốc bạn đã mang đến bệnh viện và khi nào bạn nên dùng thuốc vào ngày làm thủ thuật
- Dị ứng hoặc phản ứng bạn đã từng gặp với thuốc
Quần áo và đồ dùng cá nhân
Bạn có thể muốn đóng gói các vật dụng sau cho thời gian nằm viện của mình:
- Danh sách thuốc của bạn
- Kính, máy trợ thính hoặc răng giả
- Đồ dùng chăm sóc cá nhân, chẳng hạn như bàn chải, lược, dụng cụ cạo râu và bàn chải đánh răng
- Quần áo rộng rãi, thoải mái
- Một bản sao chỉ thị y tế nâng cao của bạn
- Các vật dụng có thể giúp bạn thư giãn, chẳng hạn như máy nghe nhạc di động hoặc sách
Trong quá trình phẫu thuật, tránh mặc:
- Kính áp tròng
- Răng giả
- Đồ trang sức
- Sơn móng tay
- Kính
Bạn có thể kỳ vọng điều gì khi phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu?
Trong tất cả các loại thủ thuật tim xâm lấn tối thiểu, bác sĩ phẫu thuật sẽ tiếp cận tim thông qua các đường rạch nhỏ. Những đường rạch này có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau như giữa các xương sườn trên lồng ngực, háng hoặc nách.
Bác sĩ phẫu thuật sẽ đưa dụng cụ có gắn máy quay video nhỏ qua một trong các đường rạch để cho ra hình ảnh phóng to ba chiều vị trí phẫu thuật.
Hầu hết các thủ thuật xâm lấn tối thiểu đều dùng máy tim phổi nhân tạo như dùng trong phẫu thuật tim hở. Máy này giúp máu lưu thông khắp cơ thể trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật.
Phẫu thuật tim có robot hỗ trợ
Trong phẫu thuật tim có robot hỗ trợ, bác sĩ phẫu thuật dùng cánh tay robot để thực hiện các thao tác dùng trong phẫu thuật tim hở truyền thống.
Trong quá trình thực hiện thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật làm việc tại bàn điều khiển từ xa và quan sát tim qua hình ảnh 3D độ phân giải cao phóng to trên màn hình chiếu video. Từ bàn điều khiển, các cử động bàn tay của bác sĩ phẫu thuật truyền chuẩn xác sang cánh tay robot tại bàn phẫu thuật, cử động tương tự như cổ tay con người.
Bác sĩ phẫu thuật thứ hai và đội ngũ phẫu thuật sẽ hỗ trợ tại bàn phẫu thuật, thay dụng cụ phẫu thuật gắn vào cánh tay robot.
Phẫu thuật nội soi lồng ngực
Trong phẫu thuật nội soi lồng ngực (đôi khi gọi là thủ thuật mở ngực xâm lấn tối thiểu), bác sĩ phẫu thuật đặt một ống dài, mỏng (ống nội soi lồng ngực) có gắn máy quay video nhỏ độ phân giải cao vào một đường rạch nhỏ trên ngực.
Bác sĩ phẫu thuật điều trị cho tim bằng các dụng cụ dài đưa vào qua các đường rạch nhỏ giữa xương sườn.
Phương pháp kết hợp
Nếu bạn bị:
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ, sẽ phù hợp hơn khi xử trí một số động mạch vành bằng phẫu thuật tạo hình mạch và đặt stent.
- Bệnh van tim kết hợp với bệnh động mạch vành, bạn có thể phải phẫu thuật mở toàn bộ xương ức bằng phương pháp tiêu chuẩn để khắc phục cả chứng hẹp van lẫn hẹp động mạch vành.
- Bệnh động mạch vành đa nhánh, ghép nối (phẫu thuật nối hai động mạch) LIMA (động mạch vú trong trái) – LAD (động mạch vành xuống trước trái) mang lại kết quả lâm sàng tối ưu.
Bác sĩ sẽ đánh giá và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp với bệnh lý tim mạch của bạn.
Sau thủ thuật
Thông thường, bạn sẽ nằm khoảng 1 ngày trong phòng chăm sóc tích cực (ICU). Bạn sẽ được truyền dịch và thuốc qua đường truyền tĩnh mạch (IV). Các ống khác đặt trong quá trình phẫu thuật sẽ dẫn lưu nước tiểu từ bàng quang và dịch cùng máu từ ngực. Bạn có thể được cung cấp oxy qua mặt nạ thở hoặc ngạnh mũi dây thở.
Sau hồi sức tích cực (ICU), bạn sẽ được chuyển đến phòng bệnh thông thường trong vài ngày. Thời gian bạn nằm trong phòng chăm sóc tích cực (ICU) và nằm viện tùy thuộc vào tình trạng và ca phẫu thuật của bạn.
Đội ngũ điều trị sẽ:
- Theo dõi tình trạng của bạn và theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng tại các vị trí rạch
- Theo dõi huyết áp, nhịp thở và nhịp tim
- Phối hợp cùng bạn để kiểm soát mọi cơn đau
- Khuyến khích bạn đứng dậy và đi lại, đồng thời chỉ rõ cách để bạn tăng dần hoạt động
- Hướng dẫn bạn cách thực hiện các bài tập hít thở sâu, bao gồm cả cách ho để làm sạch phổi
Chăm sóc và phục hồi sau phẫu thuật tim xâm lấn tối thiểu
Bác sĩ sẽ cung cấp những hướng dẫn để bạn thực hiện theo trong quá trình hồi phục, chẳng hạn như:
- Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng tại các đường rạch
- Chăm sóc các đường rạch
- Dùng thuốc
- Kiểm soát cơn đau
Bác sĩ sẽ cho bạn biết thời điểm có thể quay trở lại với các hoạt động thường ngày như làm việc, lái xe và tập thể dục.
Phải đi khám bác sĩ để theo dõi định kỳ. Bác sĩ có thể yêu cầu làm một số xét nghiệm để đánh giá và theo dõi tình trạng của bạn.
Trong quá trình phục hồi, bác sĩ có thể khuyến nghị bạn kết hợp những thay đổi lối sống lành mạnh vào đời sống — như hoạt động thể chất, chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng và tránh sử dụng thuốc lá.
Bác sĩ cũng có thể khuyến cáo bạn tham gia phục hồi chức năng tim để giúp cải thiện sức khỏe và hồi phục sau phẫu thuật tim.
